Oddawanie krwi to jeden z najprostszych i najważniejszych sposobów na ratowanie życia. Każda kropla ma znaczenie – ale nie każda krew pasuje każdemu. Grupy krwi odgrywają kluczową rolę w transfuzjach, a Polska ma swój unikalny profil rozkładu grup. W tym artykule poznasz najczęstsze grupy krwi w Polsce i dowiesz się, kto może zostać krwiodawcą.
Jakie są grupy krwi?
Podstawowy podział opiera się na układzie ABO i czynniku Rh.
- Grupa 0 – brak antygenów A i B
- Grupa A – antygen A
- Grupa B – antygen B
- Grupa AB – oba antygeny A i B
Dodatkowo każda grupa może być:
- Rh+ (Rh dodatnia) – najczęstsza
- Rh- (Rh ujemna) – rzadsza, ale bardzo istotna przy transfuzjach
Grupy krwi w Polsce – jak to wygląda?
Rozkład grup krwi w Polsce wygląda mniej więcej tak:
- Grupa A Rh+ – ok. 33%
- Grupa 0 Rh+ – ok. 31%
- Grupa B Rh+ – ok. 15%
- Grupa AB Rh+ – ok. 7%
- Grupy Rh- (A-, 0-, B-, AB-) – razem ok. 14%
Najrzadszą grupą jest AB Rh- – posiada ją mniej niż 1% Polaków. Z kolei najbardziej „uniwersalną” grupą do oddawania krwi jest 0 Rh-, bo można ją przetoczyć praktycznie każdemu. Dlatego krew tej grupy jest szczególnie cenna.
Kto może zostać krwiodawcą?
Nie każdy może oddać krew, ale wiele osób spełnia podstawowe warunki. Oto najważniejsze kryteria:
Wymagania podstawowe:
- wiek od 18 do 65 lat
- masa ciała minimum 50 kg
- ogólnie dobry stan zdrowia
- brak przeciwwskazań lekarskich
Czasowe przeciwwskazania (czyli chwilowy zakaz oddawania):
- przeziębienie lub infekcja
- przyjmowanie niektórych leków
- pobyt za granicą w krajach zagrożonych chorobami (np. malaria)
- zabieg stomatologiczny lub tatuaż – min. 6 miesięcy przerwy
Stałe przeciwwskazania:
- choroby przewlekłe (np. cukrzyca, padaczka, nowotwory)
- choroby zakaźne (HIV, WZW B i C)
- uzależnienia
Zawsze przed oddaniem krwi przeprowadza się krótkie badanie lekarskie, pomiar ciśnienia i sprawdzenie poziomu hemoglobiny.
Ile krwi się oddaje i jak często?
Podczas jednej donacji oddajesz 450 ml krwi pełnej.
- Mężczyźni mogą oddawać krew co 8 tygodni, maksymalnie 6 razy w roku
- Kobiety co 12 tygodni, maksymalnie 4 razy w roku
Oddawanie krwi jest bezpieczne i nie boli – cały proces trwa około 40–60 minut, a samo pobranie kilka minut.
Czy coś się zyskuje, oddając krew?
Tak! Poza satysfakcją i świadomością ratowania życia, krwiodawcy otrzymują m.in.:
- czekolady i napój izotoniczny
- zwolnienie z pracy/uczelni w dniu oddania krwi
- możliwość uzyskania tytułu Honorowego Dawcy Krwi
- punkty do rejestracji jako dawca szpiku
To gest bezcenny – a zarazem bardzo potrzebny.
Podsumowanie
Najczęstsze grupy krwi w Polsce to A Rh+ i 0 Rh+, ale najcenniejsza jest 0 Rh- – szczególnie przy nagłych wypadkach. Oddawanie krwi to realna pomoc innym i symbol odpowiedzialności społecznej. Jeśli jesteś zdrowy i spełniasz podstawowe warunki – warto spróbować. Może twoja krew uratuje komuś życie.